Πολλές φορές έχουμε ακούσει την έκφραση «έπαιξε την τελευταία του παρτίδα», «έπαιξε το τελευταίο του χαρτί», «και αυτός παίζει το παιχνίδι του». Ο ¨παίχτης δεν είναι άλλος από κάποιον είτε με κάποια θέση δύναμης και εξουσίας που ηγείται ομάδα ανθρώπων είτε ένας καθημερινός άνθρωπος που ηγείται του εαυτού του και παίρνει τη θαρραλέα απόφαση μετά από κάποιες μη αποτελεσματικές κινήσεις, να αλλάξει τη πορεία της δικής του ιστορίας.

Τι σχέση μπορεί να έχουν μεταξύ τους το  Παιχνίδι, ο Ηγέτης και το Παιδί? Δουλεύοντας με  μικρές και μεγάλες ομάδες ενηλίκων και παιδιών, από διαφορετικά επαγγελματικά πλαίσια, παρατήρησα από προσωπικές δοκιμές που έκανα και τις συμπεριφορές που δημιουργήθηκαν κάποια χαρακτηρίστηκα που κάνουν πετυχημένο έναν Ηγέτη και δυνατό ένα παιδί. Παρά τις διαφορές στις ανάγκες ανάμεσα σε ένα παιδί και έναν ενήλικα, υπάρχουν σημαντικές δεξιότητες που χτίζονται στα παιδιά μέσα από το παιχνίδι για να καταφέρουν να αποκτήσουν ηγετικές ποιότητες μεγαλώνοντας. Το παιχνίδι είναι το μέσω μέσα από το οποίο το παιδί αναπτύσσει δεξιότητες απαραίτητες για να ηγηθεί τον εαυτό του αλλά και αργότερα μιας ομάδας.

Δεξιότητες επικοινωνίας

Η ανάπτυξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων είναι από τα δυνατά χαρακτηριστικά ενός ηγέτη έτσι ώστε να εκφράσει, να στηρίξει με σαφήνεια , καθαρότητά και συνέπεια τις ιδέες του, τις απόψεις, τους κανόνες που διέπουν μια ομάδα. Να αξιοποιεί την ενεργητική ακρόαση ώστε να μπορεί να ακούει και να αξιοποιεί τις πληροφορίες που αποκτά από τους ανθρώπους του χωρίς κρίση αλλά με κατανόηση και αποδοχή.

Από την άλλη τα παιδιά από τα πρώτα κιόλας χρόνια και στάδια της ανάπτυξης τους εξελίσσουν σταδιακά αυτή την επικοινωνιακή δεξιότητα για να μπορούν να αλληλοεπιδρούν με τους ανθρώπους γύρω , να εκφράζουν και να κατανοούν τα δικά τους συναισθήματα και εμπειρίες αλλά και των συνομηλίκων τους. Ποικίλα τα ερεθίσματα και οι εμπειρίες που λαμβάνει ένα παιδί μέσα από το ελεύθερο, το μη κατευθυντικό αλλά και κατευθυντικό παιχνίδι που οδηγούν στην ανάπτυξη ποικιλόμορφων δεξιοτήτων καθώς και επικοινωνιακών.

• Συναισθηματική νοημοσύνη

Η συναισθηματική νοημοσύνη αποτελεί χαρακτηριστικό αριστείας τόσο στην ηγεσία όσο και στα παιδιά. Είναι η ικανότητα ενός ατόμου να αναγνωρίζει και να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τα δικά του συναισθήματα αλλά και των άλλων ώστε να τους στηρίζει, εμπνέει και να τους βοηθάει να εξελιχθούν μέσα σ ’ένα κλίμα και πλαίσιο αμοιβαίας εκτίμησης και εμπιστοσύνης,  επιτυγχάνοντας  όμορφα και δυνατά αποτελέσματα.

Το συναίσθημα έχει ροή, έχει δύναμη, έχει ένταση, εμπνέει  και κινητοποιεί. Δείχνοντας κατανόηση και ενσυναίσθηση κερδίζεις εμπιστοσύνη, κερδίζοντας την εμπιστοσύνη επιτρέπεις την ενδυνάμωση  των σχέσεων και την ενίσχυση της δημιουργικότητας και παραγωγικότητας.

• Αυτογνωσία

Ένας καλός ηγέτης πρέπει να γνωρίζει τις αρετές του και να τις αξιοποιεί στο έπακρο. Να αναγνωρίζει και να αποδέχεται τις αδυναμίες του και τα τρωτά σημεία του και να εργάζεται με συνέπεια πάνω σε αυτά για να τα βελτιώσει ή να τα αναπλαισιώνει.

Ένα παιδί χρειάζεται να αναπτύξει αυτοεκτίμηση, να αξιοποιήσει τους δυνατούς πόρους του και να αναζητήσει τη μάθηση και την εξέλιξη. Μέσα από το παιχνίδι, το παιδί βρίσκεται αντιμέτωπο με προκλήσεις, μαθαίνει και αναμετράτε με τις δυνάμεις και τις δυσκολίες του, καταφέρνοντας να βρει τις βέλτιστες στρατηγικές αντιμετώπισής.

• Ομαδικότητα

Ένας ηγέτης μπορεί να αναπτυχθεί βοηθώντας τους άλλους να αναπτυχθούν, αναγνωρίζοντας τα πεδία αριστείας τους, αναθέτοντας καθήκοντα και δίνοντας χώρο να δράσουν. Κάνοντας τους να αισθανθούν αξιόλογοι και σημαντικοί, ενεργοποιούνται θετικά συναισθήματα και ένα γόνιμο έδαφος για συνθήκες ομαδικότητας και καλής συνεργασίας.

Απο την άλλη το παιδί μέσα από το φυσικό μέσω έκφρασης του που είναι το παιχνίδι μαθαίνει να διαχειρίζεται κανόνες, να σέβεται τον διπλανό, να συνεργάζεται, να αναγνωρίζει ποιος χρειάζεται βοήθεια για να λειτουργήσει αποτελεσματικά ως ομάδα.

Η καλή γνώση των ατόμων μιας ομάδας, των αρετών και των σημείων αριστείας καθώς και η σωστή κρίση οδηγεί στη δίκαιη αντιμετώπιση των μελών χτίζοντας δυνατά και υγιή οικοδομήματα.

Το παιδί χρειάζεται να έχει σαφής και κατανοητούς στόχους για να καταδείξει πρόοδο για την επίτευξή τους. Από την άλλη πλευρά, και ο ηγέτης χρειάζεται να έχει ξεκάθαρους στόχους για να καθοδηγήσει την ομάδα του και να μετρήσει την απόδοση.

Και το παιδί και ο ηγέτης χρειάζονται συνεπή παρακολούθηση των στόχων τους. Αυτό περιλαμβάνει την αξιολόγηση της προόδου, την αναγνώριση των επιτευγμάτων και την προσαρμογή των στόχων όταν απαιτείται. Η συνεπής παρακολούθηση δίνει στο παιδί και στον ηγέτη την αίσθηση ότι είναι σε διαδικασία προόδου και ανταμείβει την προσπάθεια και την αφοσίωση.

Και το παιδί και ο ηγέτης χρειάζονται υποστήριξη και αναγνώριση για να επιτύχουν τους στόχους τους. Το παιδί χρειάζεται την ενθάρρυνση και τη θετική ανατροφοδότηση από τους γονείς και τους δασκάλους, ενώ ο ηγέτης χρειάζεται την υποστήριξη και την αναγνώριση από την ομάδα του και τους προϊσταμένους.

Έτσι λοιπόν ένας ηγέτης για να μπορέσει να διακριθεί και να ηγηθεί αποτελεσματικά και διαχρονικά χρειάζεται επικοινωνιακές δεξιότητες, συναισθηματική νοημοσύνη, ενσυναίσθηση, αυτογνωσία, αυτορρύθμιση, ικανότητα καθορισμού στόχο, παροχή κινήτρων, σεβασμό, ταπεινότητα, συνέπεια, προσαρμοστικότητα.

Δεξιότητες που στα παιδιά άλλοτε αναπτύσσονται στη διάρκεια της εξέλιξης τους, άλλοτε χρειάζονται να αναδυθούν μέσα από την εκπαίδευση και την έκθεση τους σε ποικίλα ερεθίσματα.

Το παιχνίδι είναι αρωγός του παιδιού, το ασφαλές μέσω εξέλιξης και ανάπτυξης υγειών σχέσεων, ιδεών και ικανοτήτων. Μέσα από το παιχνίδι το παιδί ξεκινάει την εξερεύνηση και την μάθηση των παραπάνω δεξιοτήτων , ως μέρος της δικής του διαδρομής στην ανθεκτικότητα και την ευημερία.

Με το πέρασμα του χρόνου όλο και περισσότερο το παιχνίδι κερδίζει έδαφος τόσο στην παιδική πραγματικότητα, σε χώρους ψυχικής υγείας  όσο και σε επιχειρησιακούς -επαγγελματικούς χώρους ως εργαλείο εκπαίδευσης (soft skills) μαλακών δεξιοτήτων. Το παιχνίδι ξυπνάει συναισθήματα, έχει δύναμη και αυθεντικότητα, αγγίζοντας  το εσωτερικό παιδί του καθενός.